၂၄ ပစၥည္း ပဠာန္း ရုပ္ၿပစုံ

ေညာင္ပင္ အစရွိသည္တို့၏ အျမစ္သည္ ထိုသစ္ပင္တို့အား ပင္စည္ျပန့္ပြားျခင္း၏

အေၾကာင္းအျဖစ္ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို့ ေလာဘ၊ေဒါသ၊ေမာဟာ အေဒါသ၊အေလာဘ၊

အေမာဟ အားျဖင့္ေျခာက္ပါးေသာ ဟိတ္တရားတို့၏ သဟဇာတ္ သမၸယုတ္ျဖစ္ေသာ

ခႏၶာငါးပါး၊ ရုပ္နာမ္တရားတို့အား စည္ပင္ျပန့္ပြားေၾကာင္း၏ အျဖစ္ျဖင့္

ေက်းဇူးျပဳျခင္းလကၡဏာရွိေသာ ေဟတုပစၥည္း။

ၾကိဳးလြန္၊ ေတာင္ေဝွး အစရွိသည္ သည္ မစြမ္းနိုင္သူလူအေပါင္းအား ဆြဲရာ၊ ေထာက္ရာ

အားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို့ ရူပါရံုအစရွိေသာ အာရံုေျခာက္ပါး ပစၥည္းတရားတို့၏

ေလးပါးေသာ နာမကၡႏၶာတို့အား ဆြဲရာ၊ ေထာက္ရာ၊ အာရံုျပဳရာအားျဖင့္

ေက်းဇူးျပဳျခင္းလကၡဏာရွိေသာ အာရမၼနပစၥည္း

ေလးကြ်န္းသနင္း သၾကာမင္းသည္၊ စက္တြင္းအာဏာ၊ ပိုင္ထိုက္ရာဟူ၊ ခပ္သိမ္းလူကို၊

ျပိဳင္သူေဝးကြာ၊ အာဏာလြမ္းမိုး၊ အစိုးရျခင္းျဖစ္သကဲ့သို့၊ အေလးအျမတ္ျပဳေစအပ္သည္၊

ေျခာက္ရပ္အာရံု၊ ေလးစံုေသာ ဆႏၵ-စိတၱ-ဝီရိယ-ဝီမံသ တို့၏ မိမိဆိုင္ရာ၊ နာမ္ခႏၶာႏွင့္၊

သဟဇာတ္မွန္၊ နာမ္ရုပ္မ်ားစြာ၊ ငါးခႏၶာကို၊ အာဏာလြမ္းမိုး၊ အစိုးရျခင္းျဖင့္

ေက်းဇူးျပဳျခင္းလကၡဏာရွိသည့္ အဓိပတိပစၥည္း။

စတုဒီပ၊ စကၠိႏၵသည္ သားလွသည္းခ်ာ ၾသရသာကို နန္းလ်ာထီးျဖဴ ေဆာင္းႏွင္းမူလ်က္

နတ္ရြာတက္၏ သိူ့၊ ပဋိသေႏၶ အစရွိေသာ ေရွးေရွးေသာ နာမကၡႏၶာတို့၏ ထင္ရွားမရွိ

ခ်ဳပ္ေလျခင္းျဖင့္ ပထမဘဝင္အစရွိေသာ ေနာက္ေနာက္ေသာ နာမကၡႏၶာတို့အား

မိမိ၏ အျခားမဲ့ ၌ ျဖစ္ခြင့္ေပး၍ ေက်းဇူးျပဳျခင္း လကၡဏာရွိေသာ အနႏၱရပစၥည္း။

ေလးကြ်န္းေရာင္ရွိန္၊ ေတာက္ေလာင္ထိမ္သည့္ ဘူမိႏၵရာဇ္ ေစာသနစ္၏ ခ်စ္သားၾသရသာ

ဥပရာကို နန္းလ်ာေဆာင္ႏွင္း အလွည့္သြင္းလ်က္ ေတာထြက္ျခင္းအမွု့သည္

ထိုသားၾကီးရတနာအား မင္းအျဖစ္ကိုရ ေစျခင္းငွာေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို့ ေနာက္ေနာက္ေသာ

နာမကၡႏၵာတို့အား ျဖစ္ခြင့္ေပးေသာ ေရွးေရွးေသာ နာမကၡႏၵာတို့၏ ခ်ဳပ္ေပ်ာက္ျခင္းျဖင့္

ေက်းဇူးျပဳျခင္းလကၡဏာရွိေသာ သမနႏၱရပစၥည္း။

ဆီမီးေတာက္သည္ မိမိေတာက္ထြန္းသည္ႏွင့္ တစ္ျပိဳင္နက္ အလင္းေရာင္ျဖစ္ေစသကဲ့သို့၊

ေဝဒနကၡႏၶာ အစရွိသည္တို့၏ သဟဇာတ္ရုပ္နာမ္တရားတို့အား လည္းေကာင္း၊ ပထဝီအစရွိေသာ

မဟာဘုတ္တို့၏ ၾကြင္းေသာ မဟာဘုတ္ဥပါဒါရုပ္တို့အားလည္းေကာင္း၊ မိမိႏွင့္ မေရွးမေႏွာင္း

တစ္ေပါင္းတည္းျဖစ္ေစျခင္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း လကၡဏာရွိေသာ သဟဇာတပစၥည္း။

အေျခေလးခု၊ အေျခႏွစ္ခုရွိေသာ သတၱဝါတို့၏ ထို အေျခေလးခု အေျခႏွစ္ခုတို့သည္

အခ်င္းခ်င္း တစ္ေခ်ာင္းသည္ တစ္ေခ်ာင္းအား အျပန္အလွန္အေထာက္အပံ့ျဖစ္၍

ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို ့၊နာမကၡႏၵာေလးပါးတို့၏ လည္းေကာင္း၊ မဟာဘုတ္ေလးပါးတို့၏

လည္းေကာင္း၊ ပဥၥေဝါကာရ ပဋိသေႏၶ နာမကၡႏၵာႏွင့္ ဟာဒယ ဝတၳဳတို့၏ လည္းေကာင္း

အခ်င္းခ်င္း တစ္ပါးသည္ တစ္ပါးအား အျပန္အလွန္အေထာက္အပံ့ျဖစ္၍

ေက်းဇူးျပဳျခင္းလကၡဏာရွိေသာ အညမညပစၥည္း။

ေျမၾကီးအစရွိသည္သည္ သစ္ပင္ႏြယ္ သတၱဝါတို့၏ မွီရာျဖစ္သကဲ့သို့၊ စကၡဳအစရွိေသာ

ေျခာက္ပါးေသာဝတၳဳရုပ္တို့၏ စကၡဳဝိညာဏ္ အစရွိေသာ ခုႏွစ္ပါးေသာ ဝိညာဏ္တို့အား

ေရွး၌ မွီရာျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳျခင္း၊ ပုဆိုး အစရွိသည္သည္ ပန္းခ်ီ ေဆး အစရွိသည္ တို့၏

တကြမွီရာျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို့၊ နာမကၡႏၵာ ေလးပါး မဟာဘုတ္ေလးပါးတို့၏

မိမိမွၾကြင္းေသာ နာမကၡႏၵာ မဟာဘုတ္ စိတၱဇရုပ္ ဥပါဒါရုပ္ တို့အား အကြမွီရာျဖစ္၍

ေက်းဇူးျပဳျခင္း လကၡဏာရွိေသာ နိႆယပစၥည္း။

မိုးတြင္းေလးလပတ္လံုးရြားေသာမိုးၾကီးသည္ မိုးကိုမွီကုန္ေသာ ျမက္၊ သစ္ပင္တို့အား

တစ္ေန့တစ္ျခား တိုးပြားစည္ပင္ျခင္းငွာေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို ့၊ ေရွးေရွး၌ ျဖစ္ေသာ ကုသိုလ္၊

အကုသိုလ္၏ ေနာက္ေနာက္မွျဖစ္ေသာ ကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္တို့အား တေရြ့ေရြ့ တိုးပြား

အားရွိေစေသာအားျဖင့္ အားၾကီးေသာမွီရာျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳျခင္း လကၡဏာရွိေသာ

ဥပနိႆယ ပစၥည္း။

ကမာၻဦးက ကြန့္ျမဳးေရာင္ရွြန္း ေနလဝန္းတို့သည္ အလင္းကိုမွီကုန္ေသာ သတၱဝါတို့အား

ေရွး၌ ျဖစ္၍ ထိုထိုအလိုရွိအပ္ေသာ အမွု့ၾကီးငယ္တို့ကို ျပီးေစျခင္းငွာေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို့

ေရွး၌ ျဖစ္ေသာဝတၳဳေျခာက္ပါးတုိ့၏ ေနာက္၌ ျဖစ္ေသာ နာမကၡႏၵာတို့အား ဆြဲမွီရာျပဳလ်က္

ေရွ့၌တည္၍ ေက်းဇူးျပဳျခင္း လကၡဏာရွိေသာ ပုေရဇာတပစၥည္း။

အစာမစား၊ ဖြားစနုနယ္ ဠင္းတငယ္တို့၏ ေနာင္ဝယ္စားရလတၱံဟု ခ်င္ျခင္းေစတနာသည္

ထို ဠင္းတငယ္တို့အား ခႏၶာမေၾက၊ မေသမေပ်ာက္၊ ေမြွးေတာင္ေပါက္၍ အေလ်ာက္ဘာသာ

ၾကီးျမင့္လာေအာင္ ေကာင္းစြာေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို့၊ ေနာက္၍ျဖစ္ေသာ ပဥၥေဝါကာရ နာမကၡႏၵာ

တို့၏ ေရွး၌ ျဖစ္ေသာ ရူပကၡႏၶာတို့အား မခ်ဳပ္မေပ်ာက္ တစ္ဆယ္ခုႏွစ္ခ်က္ စိတၱကၡဏတိုင္

ေရာက္ေအာင္ အသက္ရွည္ေစျခင္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္းလကၡဏာရွိေသာ ပစာၦဇာတပစၥည္း။

ေရွးေရွးလိမ္းက်ံအပ္ ထံုအပ္ေသာ အရက္၊ နံသာ၊ အစရွိသည္တို့၏ အနံသည္

ေနာက္ေနာက္ ထံုအပ္ေသာ အရက္ နံသာ အစရွိသည္တို့အား အတိုင္းထက္အလြန္

အခိုး အနံ့ထြက္ေစျခင္းငွာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို့ ေရွးေရွး၌ျဖစ္ေသာ ပထမေဇာ

အစရွိသည္တို့၏ ေနာက္ေနာက္ရွိေသာ ဒုတိယေဇာ အစရွိသည္တို့အား

အဆင့္ဆင့္တိုးပြားအားရွိေစသျဖင့္ အဖန္တလဲလဲ မွီဝဲထံုတတ္ေသာ အျဖစ္ျဖင့္

ေက်းဇူးျပဳျခင္းလကၡဏာရွီေသာ အာေသဝနပစၥည္း။

သရက္၊ မာလကာ၊ တမာ၊ ေခြးေတာက္ပင္ အစရွိသည္တို့၏ မ်ိဳးေစ့သည္ ထိုထို သရက္

မာလကာ တမာ ေဖြးေတာက္ပင္ အစရွိသည္၏ ေပါက္ေရာက္ေၾကာင္းျဖစ္သကဲ့သို့ ကုသိုလ္၊

အကုသိုလ္ အစရွိေသာေစတနာတို့၏ အခုဘဝ သဟာဇာတျဖစ္ေသာ ရုပ္နာမ္တရားတို့

အားလည္းေကာင္း ေနာက္ေနာက္ေသာ ခဏ ေနာက္ေနာက္ေသာ ဘဝတို့၌ ရလတၱံ့ေသာ

ဝိေပါက္နာမကၡႏၶာ ကဋတၱာရုပ္တို့အား လည္းေကာင္း ျဖစ္ေၾကာင္းျဖစ္၍၊ ဝွာ ျဖစ္ေစျခင္းငွာ

ျပဳျပင္တတ္သည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳျခင္း လကၡဏာရွိေသာ ကမၼပစၥည္း။

ခ်မ္းေအးျခင္းသေဘာကိုျဖစ္ေစဘိသကဲ့သို့ သာယာေျဖးညွင္း သိမ္ေမြ့ျခင္းလကၡဏာ၇ွိေသာ

အက်ိဳးဝိေပါက္ နာမကၡႏၵာ တို့၏ သာယာေျဖးညွင္း သိမ္ေမြ့ျခင္းသေဘာ၇ွိေသာ

သဟာဇာတ္ဝိပါက္ ရုပ္နာမ္တရားတို့အား သိမ္ေမြ့စြာျဖစ္ေစျခင္း လကၡဏာရွိေသာ ဝိပါကပစၥည္း။

တိုင္ အစရွိသည္သည္ ထုပ္၊ ေလ်ာက္၊ ျခင္၊ ခံ၊ နံရံ၊ အမိုး စသည္တို့အား

ေထာက္ပံ့တည္တံ့ေစျခင္းအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို ့ဖႆ၊ ေစတနာ၊ ဝိညာဏ္၊

ကဗဠီကာရအာဟာရဟု ဆိုအပ္ေသာ အာဟာရတရားေလးပါးတို့၏

သဟဇာတ္ရုပ္နာမ္တို့အား ေထာက္ပံ့ေဆာင္ရြက္ေသာအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း

လကၡဏာရွိေသာ အာဟာရပစၥည္း။

ျမိဳ့ျပေက်းရြာ သီးသန့္ေပး၍ ေမြးေကြ်းခန့္ထား မူးမတ္မ်ားတို့သည္ အခ်င္းခ်င္းအစိုးရျခင္း

သတၱိကို မျဖစ္မူ၍ မိမိပိုင္ရာ အာဏာအတြင္း လူခပင္းကို ႏွိမ္နင္းလြမ္းမိုး အစိုးရျခင္းျဖင့္

ကိုးစားအားျပဳရာျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို့ နာမကၡႏၶာ ေလးပါးတို့၏ သဟဇာတ္ျဖစ္ေသာ

ရုပ္နာမ္တရားတို့အား တကြျဖစ္၍ အစိုးရျခင္း၊ စကၡဳအစရွိေသာ ဝတၳဳေျခာက္ပါးတို့၏

စကၡဳဝိညာဏ္ အစရွိေသာ သတၱဝိညာဏဓာတ္တို့အား ထိုက္ေလ်ာက္သည့္အားေလ်ာ္စြာ

ေရွ့၌တည္၍အစိုးရျခင္း ရုပ္ဇီဝိတိေျႏၵ၏ ကလာပ္တူ ကမၼဇရုပ္တို့အား တစ္ကြျဖစ္၍

အစဥ္ေစာင့္ေရွာက္ေသာအားျဖင့္ အစိုးရျခင္း ဤသို့ဆိုအပ္ခဲ့ျပီးေသာ

အစိုးရျခင္းျဖင့္ေက်းဇူးျပဳျခင္းလကၡဏာရွိေသာ ဣျႏၵိယပစၥည္း။

ၾကီးလွခြန္အား စြမ္းပကားႏွင့္ ေတာင္ဖ်ားေတာင္ေပၚ တက္ေမွ်ာ္နိုင္သူသည္ အားပါးႏြဲ့လ်

မစြမ္းၾက၍ ေအာက္ကေနသူလူအေပါင္းတို့အား အေဝးအနီး အၾကီးအငယ္မဆို

ထိုထုိအရပ္၍တည္ေသာ အလိုရွိအပ္ေသာဝတၳဳတို့ကို ထင္း၇ွားရွဳ့ေစ သိေစျခင္းငွာ

ေျပာၾကားျခင္းအားျဖင့္ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို့ ဝိတက္ ဝိစာရ အစရွိေသာ ဈာနင္တရားငါးပါးတို့၏

သဟာ ဇာတ္ရုပ္နာမ္တို့အား ထိုထုိေသာအာရံု ဝတၳဳ အမွဳၾကီးငယ္ တို့၌ ေပ်ာ္ပိုက္

က်က္စားနိုင္ေစျခင္းငွာေက်းဇူးျပဳျခင္းဟု ဆိုအပ္ေသာ ဈာနပစၥည္း။

သားရဲရွိရာ ဤမွာဖက္မွ သားရဲကင္းရာ ဟိုမွာဖက္သို့ ပို့ေဆာင္တတ္ေသာ ကုတို့သူၾကီး

ပညာရွိသည္ ကုတို့စီးသူလူအေပါင္းအား သားရဲေဘးဒဏ္ ရမၼက္ကင္းရာ
ဟိုမွာဖက္သို့ ေရာက္ေစေၾကာင္းျဖစ္သကဲ့သို့ ၊ ကုသိုလ္ ဝိပါက္ ကရိယာ မဂၢင္တရားရွစ္ပါးတို့၏

သဟဇာတ္ရုပ္နာမ္တရား တို့အား မဲညစ္ေသာ သာဝဇၨအကုသိုလ္အျဖစ္မွ ျဖဴစင္ေသာ

အနဝဇၨအဖို့သို့ ေရာက္ေၾကာင္းအားျဖင့္ေက်းဇူးျပဳျခင္း၊ သားရဲကင္းရာ ဤမွာဖက္မွ သားရဲရွိရာ

ဟိုမွာဖက္သို့ ပို့ေဆာင္တတ္ေသာ ကုတို့သူၾကီး သူစဥ္းလဲသည္ ကုတို့စီးသူလူအေပါင္းအား

သားရဲရွိရာဤမွာဖက္သို့ ေရာက္မွားေစေၾကာင္းျဖစ္သကဲ့သို ့ မိစာၦဒိ႒ိ မိစာၦသတိ

အစရွိေသာအကုသိုလ္ မဂၢင္တရားေလးပါးတို့၏ သဟဇာတ္ရုပ္နာမ္တရားတို့အား

ျဖဴစင္ေသာ အနဝဇၨမွ မည္းညစ္ေသာသာဝိဇၨ အကုသိုလ္ဓမၼ သို့ေရာက္ေစေၾကာင္း

ေက်းဇူးျပဳျခင္းဟုဆိုအပ္ေသာ မဂၢပစၥည္း။

နိဳ့ရည္ ေထာပတ္ ပ်ား သကာ ဟူေသာ စတုမဓူအရသာသည္ အခ်င္းခ်င္း ႏွီးေႏွာသင့္ေလ်ာ္

အစပ္ေတာ္သကဲ့သို့ ေဝဒနာစေသာ နာမကၡႏၵာတို့၏ သမၸယုတ္ျဖစ္ေသာ နာမကၡႏၵာတို့အား

ဧကုပၸာဒဧကနိေရာဓစေသာ လကၡဏာ အာရံုညြတ္ျခင္း နမနသေဘာ

ႏွီးေႏွာေပါင္းယွဥ္ေသာအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္းဟုဆိုအပ္ေသာ သမၸယုတၱပစၥည္း။

အစပ္ အဖန္ အငံ အခါး စသည္ျပားေသာ အရသာသည္ အခ်င္းခ်င္းေရာေႏွာေပါင္းထား

ျဖစ္ေလျငားေသာ္လည္း တပါးသည္ တစ္ပါးႏွင့္ ႏွီးေႏွာသင့္ေလ်ာ္ စပ္မေတာ္သကဲ့သို့

ရူပကၡႏၶာ၊ နာမကၡႏၶာ တရားတို့၏ အတူတကြ ေၾကာင္းအက်ိဳးျဖစ္ေသာ္လည္းေကာင္း

ေရွးေနာက္မေဝး အေၾကာင္းအက်ိဳးျဖစ္ၾကေသာ္လည္းေကာင္း ရုပ္၏သေဘာ

နာမ္၏သေဘာ မေႏွာမယွက္ သက္သက္ေသာ အေၾကာင္းအက်ိဳးျဖစ္၍

ေက်းဇူးျပဳျခင္းဟုဆိုအပ္ေသာ ဝိပၸယုတၱပစၥည္း။

ေျမၾကီး ျမင္းမိုရ္ အစရွိသည့္ ခပ္သိမ္း စိမ္းရွင္ ျမက္သစ္ပင္အေပါင္းတို့အား မိမိထင္ရွား

ရွိေသာအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို့ ဆိုအပ္ခဲ့ျပီးေသာ နာမကၡႏၵာေလးပါး မဟာဘုတ္ေလးပါး

အာရံုေျခာက္ပါး ရုပ္ဝတၳဳေျခာက္ပါး ပဥၥေဝါကာရနာမကၡႏၶာ၊ ဖႆ ေစတနာ ဝိညာဏ

ကဗဠီကာရအာဟာရ ရုပ္ဇီဝိတိေျႏၵ အစရွိေသာ ပစၥည္းတရားတို့၏ မိမိနွင့္ဆိုင္ရာ

ပစၥယုပၸန္တရားတို့အား တကြနက္ျဖစ္၍ ထင္ရွားရွိျခင္း၊ ေထာက္ပံ့ေစနိုင္ေသာအားျဖင့္

တကြထင္ရွားရွိျခင္း အစိုးရေဟာအားျဖင့္ တကြထင္ရွားရွိျခင္း သတၱိျဖင့္

ေက်းဇူးျပဳျခင္းဟုဆိုအပ္ေသာ အတိၳိပစၥည္း။

ေနေရာင္၏ ဝင္ေပ်ာက္ျခင္းသည္ လေရာင္ထြန္းေတာက္ျခင္းငွာေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို့

ေရွးေရွးေသာစိတ္တို့၏ မိမိတို့ထင္ရွားမရွိ ခ်ဳပ္ေပ်ာက္ျခင္းျဖင့္ ေနာက္ေနာက္ေသာစိတ္တို့အား

ျဖစ္ခြင့္ေပး၍ ေက်းဇူးျပဳျခင္းဟုဆိုအပ္ေသာ နတၳိပစၥည္း။

ညဥ့္၏ ကင္းကုန္ျခင္းသည္ ေနအာရံုတက္ျခင္းငွာေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို့ ေရွးေရွးေသာစိတ္တို့၏

မိမိတို့ခ်ဳပ္ေပ်ာက္ကင္းကုန္ျခင္းျဖင့္ ေနာက္ေနာက္ေသာစိတ္တို့အား ျဖစ္ခြင့္ေပး၍

ေက်းဇူးျပဳျခင္းဟု ဆိုအပ္ေသာ ဝိဂတပစၥည္း။

မဟာသမုဒၵရာသည္ တိမိရ တိပိဂၤလ မဟာတိမိရ စေသာ ငါးၾကီးတို့အား မိမိႏွင့္မကင္း

စေကာင္းေသာအားျဖင့္ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို့ ဆိုအပ္ခဲ့ျပီးေသာ နာမကၡႏၶာ အစရွိသည္တို့၏

မိမိတို့ဆိုင္ရာ ပစၥယုပၸန္တရားတို့အားထင္ရွားတည္ရွိျခင္း မကင္းျခင္း ျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္းဟု

ဆိုအပ္ေသာ အဝိဂတပစၥည္း။

ေဟတုပစၥေယာ = ဟိတ္ေျခာက္ပါးျဖစ္၍ ပစၥယုပၸန္တရားတို႔အား အျမစ္သဖြယ္ ေက်းဇူးျပဳ

တတ္ေသာတရားလည္းေကာင္း။
(ေရေသာက္ျမစ္လွ်င္၊ ယင္းသစ္ပင္ကို၊ စည္ပင္ေစမႈ၊ ေက်းဇူးျပဳ၊ ေဟတုပစၥည္းေခၚ)
အာရမၼဏပစၥေယာ = အာ႐ံုေျခာက္ပါးျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရားလည္းေကာင္း။
(ေတာင္ေဝွးႀကိဳးတန္း၊ သူမစြမ္းကုိ၊ မပန္းေစရေစ၊ ထိုင္ထေစမႈ၊ ေက်းဇူးျပဳျပန္၊ အာရမၼဏေခၚ)

အဓိပတၱိပစၥေယာ = အႀကီးအမွဴးျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရားလည္းေကာင္း။
(စၾကာမင္းရွင္၊ အုပ္စိုးသြင္သို႔၊ ၿပိဳင္ရွင္မရိွ၊ စိုးအုပ္ဘိ၊ အဓိပတိေခၚ)

အနႏၲရပစၥေယာ = အျခားမဲ့ (တဆက္တည္း အၾကားမရိွ) ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ

တရားလည္းေကာင္း။
(စၾကာမင္းဖ်ား၊ နတ္ရြာလားေသာ္၊ သားႀကီးနန္းရ၊ ျဖစ္ရပမာ၊ ျခားရာမရိွ၊ ေက်းဇူးရိွ)

သမနႏၲရပစၥေယာ = ေကာင္းစြာ အျခားမဲ့ (တဆက္တည္း အၾကားမရိွ) ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳ

တတ္ေသာ တရားလည္းေကာင္း။
(စၾကာမင္းဖ်ား၊ ေတာထြက္သြားေသာ္၊ သားႀကီးနန္းရ၊ ျဖစ္ရပမာ၊ ျခားရာမရိွ၊ ေက်းဇူးရိွ)

သဟဇာတပစၥေယာ = အတူတကြ ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရားလည္းေကာင္း၊
(ဆီမီးေတာက္ေသာ္၊ အလင္းေပၚသို႔၊ ထို႔တူတသီး၊ ပစၥည္းပစၥယုပၸန္၊ အတူျဖစ္ဟန္ကို)

အညမညပစၥေယာ = အခ်င္းခ်င္းအျပန္လွန္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရားလည္းေကာင္း၊
(သစ္သားသံုးခြ၊ ခ်င္းခ်င္းမသို႔၊ အညမညံ၊ ျပန္လွန္သမႈ၊ ေက်းဇူးျပဳ)

နိႆယပစၥေယာ = မီွရာျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရားလည္းေကာင္း၊
(သစ္ပင္တည္ရာ၊ ေျမပမာလွ်င္၊ မီွရာတည္မႈ၊ ေက်းဇူးျပဳ)

ဥပနိႆယပစၥေယာ = အားႀကီးေသာ အေၾကာင္းျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရားလည္းေကာင္း။
(မိုးႀကီးပမာ၊ သတၱဝါေတြ၊ တည္ေနႏိုင္မႈ၊ ေက်းဇူးျပဳ၊ ဥပနိႆယေခၚ)

ပုေရဇာတပစၥေယာ = ေရွး၌ ျဖစ္ႏွင့္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရားလည္းေကာင္း။
(ကမၻာဦးက၊ ေနႏွင့္လသို႔၊ ေရွ႔ကျဖစ္လာ၊ ေနာက္ကျဖစ္လာသည့္၊ တရားစုစု၊ ေက်းဇူးျပဳ)

ပစၧာဇာတပစၥေယာ = ေနာက္၌ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရားလည္းေကာင္း။
(လင္းတငယ္ေသာ္၊ အစာေမွ်ာ္သို႔၊ ေနာက္ေပၚလာသည့္၊ ပစၥည္းတရားစု၊ ေက်းဇူူးျပဳ)

အာေသဝနပစၥေယာ = အဖန္တလဲလဲ မီွဝဲထံုအပ္သည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ

တရားလည္းေကာင္း။
(ေရွးေရွးထံုထား၊ နံ႔သာလားသို႔၊ ေရွ႔ဖ်ားက်မ္းဂန္၊ ေလ့လာသန္လပ္၊ ေနာက္ထပ္က်မ္းဂန္၊

အျမင္သန္သည္၊ ဧကန္အာေသဝနသေဘာတည္း။)

ကမၼပစၥေယာ = အေၾကာင္းကံျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရားလည္းေကာင္း။
(မ်ဳိးေစ့အလား၊ ပမာထား၍၊ ႏွစ္ပါးေသာကံ၊ အေျခခံကာ၊ ေဝဘန္သမႈ၊ ေက်းဇူးျပဳ)

ဝိပါကပစၥေယာ = အက်ဳိးျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရားလည္းေကာင္း။
(ခ်မ္းရိပ္နားေန၊ သြန္းေလေျပသို႔၊ ကံေနအလား၊ အျဖစ္မ်ားမႈ၊ ေက်းဇူးျပဳ)

အာဟာရပစၥေယာ = ေထာက္ပ့ံ ခိုင္ခံေစတတ္သည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရားလည္းေကာင္း။
(အိမ္ကို က်ားကန္၊ ျဖစ္ရဟန္သို႔၊ သ႑ာန္တူစြ၊ ေထာက္ပံ့မသည့္၊ အာဟာရျဖစ္မႈ၊ ေက်းဇူးျပဳ။)

ဣၿႏၵိယပစၥေယာ = အစိုးရသည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရားလည္းေကာင္း။
(မိမိဆိုင္ရာ၊ ကိစၥမွာလွ်င္၊ ေကာင္းစြာစိုးရ၊ ျဖစ္ရစင္စစ္၊ ပေဒသရာဇ္၊ စိုးအုပ္လွစ္သို႔)

စ်ာနပစၥေယာ = ကမၼ႒ာန္းအာ႐ံုသို႔ကပ္၍ စူးစူးစိုက္စိုက္ ႐ႈတတ္သည္၏ အျဖစ္ျဖင့္

ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရားလည္းေကာင္း။
(သစ္ပင္ေတာင္ငူ၊ တတ္သသူသည္၊ ေအာက္သူတို႔အား၊ ၾကည့္ေျပာျငားသို႔။)

မဂၢပစၥေယာ = သံသရာမွ ထြက္ေျမာက္ေၾကာင္းနည္းလမ္းျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ

တရားလည္းေကာင္း။
(ပမာကူသို႔၊ ေဆာင္ယူပို႔သို႔၊ ထို႔တူနိဗၺာန္၊ ေရာက္ေၾကာင္းမွန္ျပဳ၊ ေက်းဇူးျပဳ။)

သမၸယုတၱပစၥေယာ = ယွဥ္သည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရားလည္းေကာင္း။
(စတုမဓူ၊ ေရာသည့္တူေပ၊ စိတ္ေစႏွစ္ပါး၊ ခြဲျခားမရ၊ ယွဥ္ၾကသမႈ၊ ေက်းဇူးျပဳ။)

ဝိပယုတၱပစၥေယာ = မယွဥ္သည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရားလည္းေကာင္း။
(ရသေျခာက္ပါး၊ ေရာစပ္ထားသို႔၊ ျခားနားမတူ၊ ျဖစ္ဟန္မူသို႔၊ ထို႔တူမျခား၊ ေက်းဇူးျပဳ။)

အတၳိပစၥေယာ = ထင္းရွားရိွဆဲျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရားလည္းေကာင္း။
(ျမင့္မိုရ္ေျမႀကီး၊ ေထာက္ပ့ံနည္းသို႔၊ ပစၥည္းသတၱိ၊ ေက်းဇူးရိွ၊ အတၳိပစၥည္းေခၚ။)

နတၳိပစၥေယာ = မရိွသည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရားလည္းေကာင္း။
(ၿငိမ္းေသေလၿပီး၊ ဆီမီးတႏၲဳ ေက်းဇူးျပဳသို႔၊ ထို႔တူမွတ္ဘိ၊ မရိွသမႈ၊ ေက်းဇူးျပဳ။)

ဝိဂတပစၥေယာ = ကင္းမဲ့ခ်ဴပ္ေပ်ာက္သည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရားလည္းေကာင္း။
(ေနေရာင္ေပ်ာက္ကင္း၊ လေရာင္လင္းသို႔၊ ခ်ဳပ္ကင္းေလမႈ၊ ေက်းဇူးျပဳ။)

အဝိဂတပစၥေယာ = မကင္းသည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရားလည္းေကာင္း။
(သမုဒၵရာ၊ ငါးေပ်ာ္ရာသို႔၊ မကင္းေသာအား၊ ယင္းတရားစု၊ ေက်းဇူးျပဳ။)

ဣတိ၊ ဤသို႔။ စတုဝီသတိ ပစၥယာ၊ ႏွစ္ဆယ့္ေလးပစၥည္းတို႔သည္။ မဟာပကရေဏ၊

အနႏၲနယ သမႏၲ မဟာပ႒ာန္းက်မ္းႀကီး၌။ ဌိတာ၊ တည္ကုန္သည္။ ေဟာႏၲိ၊ ျဖစ္ကုန္၏။